De term burn-out is niet meer weg te denken uit ons vocabulaire. Maar wat als we er al jaren verkeerd naar kijken? Zweden zet alvast een opvallende stap: vanaf 2028 wordt burn-out daar geen officiële diagnose meer. Het begrip verdwijnt als medische categorie. Niet omdat de klachten niet echt zijn, maar omdat de term zelf te weinig houvast biedt. Moeten wij er in onze contreien ook anders naar kijken
Burn-out als containerbegrip
Nederlands psychiater en stressonderzoeker Christiaan Vinkers windt er geen doekjes om: “Burn-out is een containerbegrip. Het klinkt alsof we precies weten wat het is, maar de waarheid is dat het een verzamelnaam is voor klachten die variëren van milde stress tot ernstige psychische uitputting.” Het grootste probleem? Er bestaat geen eenduidige definitie, laat staan een betrouwbare diagnose of standaardbehandeling.
Epidemie
Ondanks de duidelijke definitie, wordt in onze contreien gesproken over een ‘burn-out epidemie’. Vandaag de dag zouden één op zeven medewerkers ermee geconfronteerd worden. De aantallen zijn de afgelopen tien jaar fors toegenomen, en we krijgen de trend nog moeilijk gekeerd. De stijging wordt vooral vastgesteld bij bedienden en bij vrouwen.
Gebrek aan verbinding
Tijdens ons Well@work-event benoemde Ann Cattelain, CEO van Federgon, de link tussen burn-out en gebrek aan verbinding. Wat als de oorzaak eerder ligt bij een tekort aan waardering, zingeving en betekenis, dan aan teveel werk? En wat als leiderschap een van de cruciale sleutels is om het tij te keren?
Burn-out en burn-on
Naast het begrip burn-out hebben we tegenwoordig ook de term ‘burn-on’: mensen die continu ‘aan’ staan en de schakelaar naar ontspanning niet meer schijnen te vinden. Ze blijven maar werken en doorgaan, vaak zelfs met volle toewijding, maar ervaren een innerlijk uitputting en leegte. Toch staan ze zichzelf geen rust en herstel toe. Ze hebben veel discipline maar weinig zelfzorg.
What’s in a name?
Burn-out, burn-on, en bore-out (want die variant heb je ook nog): het zijn uiteindelijk allemaal labeltjes en over hun wetenschappelijke waarde kan je inderdaad discussiëren. Waar echter niet over te debatteren valt, is het aantal langdurig zieken en het aantal psychische stoornissen dat blijft stijgen. Welke naam je het beestje ook geeft: onze mentale gezondheid staat onder druk, ook – of vooral? – op de werkplek. En daar moet dringend iets aan veranderen.
Voorkomen is goedkoper dan genezen
Als je weet dat de kosten voor een langdurig zieke medewerker kunnen oplopen tot 4.500 euro per jaar, en je met een investering in welzijn van 200 euro per medewerker al een groot verschil kan maken, dan is de keuze snel gemaakt. Tenzij we blijven doen alsof welzijn een luxe is, in plaats van een essentiële bouwsteen van duurzame bedrijfsvoering.
Welke naam we ook geven aan de epidemie van collectieve uitputting: het wordt hoog tijd om deze onrustwekkende trend een halt toe te roepen. Heb je daar als organisatie hulp bij nodig? Laat het ons zeker weten. Bij The Circle of Wellbeing hebben we alles in huis om jullie te ondersteunen, van inspirerende keynotes tot bevragingen en de ontwikkeling en uitvoering van een strategisch welzijnsbeleid op maat.
